Bạn đã từng nghe tới khái niệm "neo cảm xúc" hay chưa? Neo cảm xúc có ảnh hưởng gì trong quá trình giao dịch forex? Bài viết này sẽ gợi mở thêm đôi điều hữu ích về nó.
Hiểu đơn giản thì NEO CẢM XÚC là 1 trạng thái cảm xúc GẮN LIỀN với 1 khoảnh khắc nào đó. Nó có thể là NIỀM VUI khi CHIẾN THẮNG, là NỖI BUỒN khi THẤT BẠI, là sự HOẢNG LOẠN khi BẾ TẮC, là HÂN HOAN khi ... ĐƯỢC TỎ TÌNH... Rất rất nhiều trạng thái cảm xúc gắn liền với nhiều khoảnh khắc của chúng ta trong cuộc sống thường nhật.
Và NEO CẢM XÚC được tạm hiểu là 1 hoạt động CÓ CHỦ ĐÍCH (cố ý để làm điều đó) của chúng ta, về 1 khoảnh khắc đã xảy ra trong quá khứ (hoài niệm lại), đang xảy ra ở hiện tại (cố lưu giữ trạng thái lâu hơn) hoặc sẽ xảy ra trong tương lai (tưởng tượng). Nó có những điểm chung nhất định với hoạt động phản xạ có điều kiện.
Vậy neo cảm xúc có tác dụng gì mà lại xuất hiện việc con người chúng ta lại "có chủ đích" để thực hiện điều đó?
Có ! thậm chí là có tác dụng rất lớn trong việc kiểm soát tâm lý - cảm xúc - suy nghĩ của chúng ta. Và hiển nhiên nó có tác dụng lớn trong hoạt động đầu tư tài chính nói chung, và giao dịch forex nói riêng.
Và đây là 1 vài ví dụ điển hình cho việc áp dụng neo cảm xúc vào trong giao dịch forex:
- Khi bạn chiến thắng 1 lệnh giao dịch, cảm xúc lúc đó là vui mừng, hãy neo nó lại. Để những giai đoạn xảy ra sự chán nản trong giao dịch thì hãy nghĩ về cảm xúc đó, hãy "lôi" nó ra và "cảm nhận lại", khi đó bạn sẽ được tiếp thêm động lực để tiếp tục cố gắng và vượt qua giai đoạn khó khăn đó.
- Khi bạn bị cháy tài khoản, cảm xúc vô cùng tồi tệ và có thể cả sự ân hận nào đó (vì vào sai lệnh, hoặc do yếu tố khách quan nào đó ảnh hưởng đến kết quả tiêu cực này), hãy neo nó lại. Để trong quá trình giao dịch, trước những thời khắc hoặc trước các quyết định giao dịch quan trọng (ví dụ bạn định "tất tay" vào 1 lệnh và vào full margin chẳng hạn), hãy nghĩ về cảm xúc lúc cháy tài khoản - nó tồi tệ ra sao, để từ đó tự nhắc nhở bản thân cần cẩn thận hơn, hoặc cân nhắc thêm 1 lần nữa trước khi đưa ra quyết định quan trọng đó.
Vậy, làm sao để tập luyện neo cảm xúc trong giao dịch ngoại hối (forex)?
Rất dễ dàng, với mỗi khoảnh khắc quan trọng trong quá trình giao dịch forex, khi xảy ra khoảnh khắc đó, hãy tập trung tĩnh tâm trong 1 khoảng thời ngắn (chỉ cần khoảng 10 - 15 giây thôi), tâm trí tập trung để tự quan sát cảm xúc của chính mình, và hãy "đánh dấu" cho khoảnh khắc cảm xúc đó, bằng cách dễ nhất là gắn liền nó với 1 "hành động riêng biệt" nào đó do bạn tự đặt ra. Sau đó, mỗi khi cần "lôi cảm xúc" đó ra thì hãy tập trung nghĩ về cảm xúc lúc đó đồng thời thực hiện hành động riêng biệt đi kèm với nó. Vậy là đủ!
Ví dụ nhé: Khi bạn thắng 1 lệnh giao dịch, hãy nhắm mắt cảm nhận sự vui sướng, tập trung tâm trí quan sát diễn biến cảm xúc đó trong chính con người bạn, song song với đó, bạn (tự quy định) nắm chặt bàn tay phải và miệng phát ra 1 câu "yeah". Ok vậy là tạm đủ về mặt hình thức cho việc neo cảm xúc. Còn khi cần "lục lại trạng thái đó", ví dụ khi hệ thống giao dịch của bạn ở giai đoạn bế tắc và thua liên tục, bạn chán nản và muốn tìm lại cảm giác chiến thắng, thì hãy tập trung suy nghĩ và "lôi cảm giác chiến thắng đó ra" - hiển nhiên phải kèm theo hành động nắm chặt bàn tay và "yeah", thì cảm xúc chiến thắng đó sẽ được "hoài niệm trở lại" (nghe có vẻ hơi ngố và phi thực tế phải không, nhưng hiệu quả nó khác biệt đấy bạn ạ). Ở đây mình dùng từ "tạm đủ về mặt hình thức" vì để thực hiện việc neo cảm xúc cần cả quá trình tập luyện, tới khi thành thạo rồi thì không nhất thiết phải dùng hành động đi kèm để biểu đạt cảm xúc đó nữa. Bạn cứ thử nghiêm túc suy nghĩ về điều này, và nghiêm túc thực hành - tập luyện, rồi theo thời gian bạn sẽ nhận ra sự khác biệt.
Và sau đây là chi tiết những trạng thái neo cảm xúc và thời điểm áp dụng nó trong giao dịch forex mà bản thân mình, bạn, và các trader khác nên lưu ý, bao gồm:
- Niềm vui khi thắng lệnh giao dịch => Dùng để tự động viên khi khó khăn.
- Cảm giác tồi tệ khi cháy tài khoản => Dùng để cảnh báo trước khi có ý định "ăn thua đủ" với thị trường.
- Tâm trạng hy vọng khi bắt đầu 1 tài khoản mới => Dùng để khởi động lại tâm lý sau 1 chu kỳ giao dịch thua lỗ.
- Cảm thấy rất tự tin khi đạt chuỗi thắng liên hoàn => Dùng tạo động lực khi rơi vào giai đoạn bế tắc.
- Bế tắc tột cùng khi đánh đâu thua đó => Dùng để cảnh giác bản thân khi thắng liên tục và bắt đầu rơi vào trạng thái tự mãn.
- Cảm giác túng quẫn khi không còn xu nào trong tài khoản => Dùng để cảnh báo bản thân phải kiềm chế lại khi lợi nhuận ngày càng lớn, tài khoản tăng trưởng quá nhanh.
- Cảm giác "tiền vào như nước sông Đà - tiền ra nhỏ giọt như cà phê phin" (vì thắng lớn và liên tục) => Dùng tạo động lực cố gắng khi rơi vào trạng thái hết sạch vốn trong tài khoản.
- Ngoài ra, việc neo cảm xúc trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống giao dịch forex (forex systems) cũng vô cùng quan trọng, chúng ta có thể neo cảm xúc - neo cảm giác ở các thời điểm thị trường như: Ở đỉnh, ở đáy, ở vùng điều chỉnh xu hướng, ở các ngưỡng kháng cự & ngưỡng hỗ trợ, ở vùng tiệm cận đường xu hướng, ở tín hiệu từ các chỉ báo kỹ thuật (technical indicators), và rất rất nhiều những "dấu mốc trọng yếu" khác trong cả quá trình giao dịch forex chúng ta cần sử dụng tới việc neo cảm xúc.
- Đặc biệt, có những trường hợp neo cảm xúc sẽ có tác dụng tiêu cực (không tốt) tới quá trình giao dịch. Ví dụ như bạn đang sell ở giá 10, khi nó giảm xuống đến 8 thì cảm xúc của bạn lúc đó sẽ thấy hơi phấn khích (vì đã dự đoán đúng giá đã giảm) do tài khoản đang dương và lệnh hiện 1 màu "xanh hy vọng", tuy nhiên mức chốt lời của bạn là ở mức 7 và giá chỉ giảm tới 8 và quay đầu đi lên, khi nó lên vượt mức 10, lên tiếp tới giá 11, rồi lên tới giá 12. Tại giá 12 nếu khách quan phân tích (cũng theo system của bạn) thì các tín hiệu đều cho khả năng cao giá sẽ tăng tiếp. Nhưng do cảm xúc của bạn bị neo lệnh dương khi giá ở mức 8, do đó bạn "không đành lòng" chấp nhận sai - cắt bỏ lệnh sell (để tiếp tục chờ đời cơ hội khác, hoặc để buy trở lại nếu tín hiệu rõ ràng cho khả năng tăng). Đây là điều khá thường xuyên xảy ra với trader chúng ta, và việc cảm xúc bị neo như vậy rõ ràng là không tốt, hãy lưu ý nhé.
Trong phạm vi bài viết này mình chỉ gợi mở vấn đề và chia sẻ 1 số điều trên đây, nó thật sự rất quan trọng trong việc kiểm soát tâm lý giao dịch forex. Chi tiết hơn, việc áp dụng nó ra sao và hiệu quả thế nào sẽ phải tùy thuộc vào mỗi người trong chúng ta. Nó chắc chắn sẽ cho kết quả không giống nhau trên mỗi trader. Nhưng mình đã và đang áp dụng và mình tin rằng nó thật sự hữu ích.
Ok, bài viết tới đây cũng vừa đủ dài rồi, mong rằng nội dung hữu ích với bạn đọc. Và hãy chia sẻ nó nếu bạn thấy hay và giúp được cho 1 ai đó bạn nhé.
Hẹn gặp lại bạn trong các bài viết tiếp theo
Trân trọng,
No comments:
Post a Comment